Mentoractiviteiten | Overzicht

In een van mijn mentoruren heb ik mijn leerlingen het hoofd in laten vullen. Wat zijn je normen en waarden? Wat wil je bereiken? Wat vind jij belangrijk? etc. Dezelfde avond had ik een ouderavond en toen heb ik de ouders dezelfde opdracht laten doen, maar dan vanuit het perspectief van hun kind. We hebben de uitkomsten besproken en dan vooral gekeken naar wat zijn de belangrijkste verschillen en overeenkomsten.
We hebben de avond afgesloten met een compliment van de ouders aan hun kind. Dit schreven ze naast het hoofd wat ze hadden ingevuld. In de volgende les heb ik mijn mentorleerlingen de hoofden teruggekregen en ook met elkaar laten vergelijken.
Van zowel ouders als leerlingen kreeg ik positieve reacties. Een leuke invulling van een ouderavond, het helpt om je kind/leerling beter te leren kennen en leerlingen vonden vooral het compliment van hun ouders erg leuk.

Wat Sissy vaker met haar mentorklassen heeft gedaan in het verleden is een (marktplaats)advertentie maken van elkaar. Leerlingen werken in tweetallen en maken een advertentie over elkaar. Ze proberen elkaar te ‘verkopen’. Natuurlijk is het belangrijk om alleen maar de positieve eigenschappen van elkaar op te schrijven en zoveel mogelijke goede dingen over de ander te vertellen.

Er is vast wel een leuke app online te vinden waarmee leerlingen kunnen stemmen op de beste advertenties!

De spelers staan in een kring, het doel is zo snel mogelijk bij ’t middelpunt van de kring te raken. Dit doe je door een origineel weetje over jezelf te vertellen. Als nog niemand hetzelfde heeft meegemaakt of ’t zelfde kenmerk heeft, mag je een stap naar voren doen.

Iedere speler krijgt een kaartje op zijn rug gehangen, met daarop de naam van een medeleerling of juist van een kwaliteit die bij deze leerling hoort. Het is de bedoeling dat de leerling door middel van vragen stellen aan andere spelers erachter komt wat er op zijn/haar kaartje staat. De leerling mag alleen vragen stellen waarop met “ja” of “nee” kan worden geantwoord. De leerling mag aan iedereen vragen stellen. Krijgt de leerling van iemand op je vraag nee te horen, dan moet je een andere speler opzoeken om vragen aan te stellen. Het accent van dit spel ligt duidelijk op de kwaliteiten die een ander in je zien waardoor je misschien ook de kwaliteiten in jezelf gaat zien. De medeleerlingen leggen na het spel namelijk uit waarom ze deze kwaliteit bij jou aanwezig vinden.

Eigenlijk is het heel simpel. Positief roddelen is net als ‘gewoon’ roddelen, maar dan anders. Zo gaat deze vorm van roddelen alleen maar over positieve dingen, en is het onderwerp van gesprek erbij om alles te horen wat er gezegd wordt!

Goed, dat klinkt makkelijker dan het lijkt misschien. Positief roddelen draait steeds om 1 enkele leerling en is niet zomaar op alle leerlingen toe te passen. Het is een interessante werkvorm om in te zetten wanneer je één of meerdere leerlingen hebt die, in tegenstelling tot hoe ze zich waarschijnlijk voelen, stoer en ongewenst gedrag aan de groep laten zien.

De kennismakingsbingo is een goede manier om leerlingen elkaar beter te leren kennen. Geef iedere leerling of per tweetal een bingovel, het doel is dat ze zo snel mogelijk bij ieder vakje een andere naam hebben staan. Zelf mogen ze niet op hun blad schrijven – als ze iemand gevonden hebben die een snaarinstrument bespeelt mag die persoon zijn/haar naam op jouw blad schrijven. We hebben ook een printversie toegevoegd die wat minder kleur bevat.

‘Het Bedrijf’ wordt ook wel Amerikaans Liften genoemd en kan gebruikt worden als spel om namen te leren kennen. Het kan ook als een coöperatief spel dienen waaraan iedereen kan deelnemen en iedereen evenveel inbreng heeft. Door de dynamiek van het spel beleeft iedereen er evenveel plezier aan.

In de lesactiviteit Ranking gaan leerlingen elkaar proberen zo goed mogelijk in te schatten. We hebben hier een variatie op om met je groep hier nog een stapje verder in te gaan:

Leerlingen maken steeds een top drie van namen uit de klas. Je mag dezelfde namen bij meerdere stellingen gebruiken.

Beredeneer telkens waarom je aan die persoon denkt. Je mag ook je eigen naam invullen.

Leerlingen in groepjes laten werken is een goede manier om de groepsvorming positief te beïnvloeden. Al is het daarbij natuurlijk wel handig dat de groepjes evenwichtig verdeeld zijn en ze eens met anderen samenwerken.

Maar hoe combineer je dat nou met al die leerlingen die “zelf groepjes willen maken”?
Eerder lieten we je al zien dat je met kleurenkaartjes van de bouwmarkt op een leuke manier groepen kan maken.

Er zijn uiteraard ook andere manieren! Laat leerlingen bijvoorbeeld zelf groepen maken, maar stel daarbij enkele eisen die ervoor zorgen dat die kletsende, zeurende, of stoere leerlingen niet allemaal elkaar opzoeken:

Bijvoorbeeld:

Maak zelf groepen van 4 personen, waarin de volgende kenmerken verdeeld zijn:

• 1 leerling heeft meer dan 1 huisdier
• 1 leerling doet wekelijks aan sport
• 1 leerling is een meisje
• 1 leerling is een jongen

Afhankelijk van jouw groep kun je zelf eisen bedenken. We hebben nog wat ideeën voor je, je hebt er vast zelf nog wel meer!

• 1 leerling heeft een allergie
• 1 leerling is goed in Engels
• 1 leerling heeft broers en/of zussen
• 1 leerling houdt van gamen
• 1 leerling vindt deze opdracht stom
• 2 leerlingen hebben nog nooit met elkaar samengewerkt

Je kan ook ieder groepje andere eisen geven, waarbij een ‘captain’  het groepje van zijn/haar eisen zo snel mogelijk moet samenstellen.

Aan het begin van het schooljaar heb je wellicht het idee dat de leerlingen van jouw mentorgroep elkaar nog niet allemaal goed kennen en dat het nog te vroeg is voor een sociogram.
Integendeel! Een sociogram kan je waardevolle informatie geven over welke leerlingen er (op basis van vooroordelen) buiten de groep dreigen te vallen. Dergelijke informatie aan de start van het schooljaar geeft je de ruimte om hier het hele jaar aan te werken. Sociogram afnemen? Er zijn verschillende opties, een eenvoudige website hiervoor is www.sometics.com. Daar is het ook nog eens gratis!

Als docent ben je gebaat bij een goed contact met je leerlingen. Als mentor heb je dit, misschien nog wel meer, nodig om je werk goed te doen.

Je bent, naast mentor, ook gewoon een persoon en iemand met (veel) levenservaring. Ook deze dingen zijn voor leerlingen interessant. Daarom is het de moeite waard om jezelf als persoon eens centraal te stellen deze week!

Zorg voor een pot, een doos of een kistje waar de leerlingen briefjes met vragen in kunnen stoppen. Iedere leerling schrijft een vraag op: deze vraag kan persoonlijk aan de mentor zijn, feitelijk over school gaan (aanpak van schoolwerk, leren, …) of vragen die een stukje levenservaring van de mentor vragen. Denk hierbij aan dilemma’s (hoe zou u dit doen?)

De leerlingen mogen kiezen om hun vraag anoniem op te schrijven.

Als mentor pak je steeds een briefje, leest de vraag voor en beantwoordt deze. Uiteraard begrijpen leerlingen dat je bij privé vragen niet antwoordt. Bepaal zelf hoe veel vragen je aan de orde stelt, soms kan er ook een groepsgesprek uit voortkomen. Bewaar de andere vragen voor een ander moment.

Verdeel de groep in 3 kleinere groepen. Iedere groep bevat ongeveer evenveel jongens als meiden. Je kunt de leerlingen ook zelf de groepen laten maken, waarbij ze deze voorwaarden in acht houden.

Laat iedere groep rond een aantal tafels zitten, vervolgens is de opdracht voor iedere leerling:

• Zorg voor een blanco vel papier,
• Schrijf je naam bovenaan het papier,
• Geef het blad 1 plaats door, met de klok mee,
• Schrijf vervolgens onderaan het blad wat je krijgt (van een andere leerling) jouw eigen naam en de sterkste eigenschap van de eigenaar van het blad. Schrijf het op als een compliment.
• Vouw het papier om zodat niemand kan lezen wat je geschreven hebt en geef het blad weer door met de klok mee,
• Schrijf bij ieder blad wat je krijgt een compliment en geef dit steeds door.
• Uiteindelijk krijg je jouw eigen blad terug, lees rustig de complimenten die erop staan.

Laat de leerlingen hun blad goed bewaren, wellicht willen ze het aan elkaar of aan hun ouders laten lezen.

Debatteren helpt leerlingen om naar elkaar te luisteren, en ze vinden het leuk!

Het Lagerhuis debat is een goed werkbare vorm waarmee via stellingen de actualiteit besproken kan worden. Leerlingen vinden het erg prettig het idee dat er naar hun mening geluisterd wordt, dit maakt het debat een prettige werkvorm om een groepsgesprek te voeren.

Voor het debat start, een aantal handige afspraken:

• De gespreksleider (mentor) geeft aan wie er mag spreken.
• Luister naar elkaar, laat elkaar uitspreken.
• Houd je argument kort, dan is de kans groter dat het door mensen onthouden wordt.
• Een debat is iets anders dan een discussie: bij een debat wordt er inhoudelijk op elkaar gereageerd.
• In een debat kun je argumenten geven voor een standpunt wat anders is dan jouw eigen mening. Je valt elkaars argumenten aan, niet elkaars mening of de persoon.

Bij deze vorm krijgt iedere leerling  2 debat-kaartjes. Op iedere kaart staat een Facebook-like, het verschil is dat ze nu een rode en een groene kaart krijgen. Groen is een argument voor de stelling, rood is een argument tegen.

Wanneer de leerlingen iets willen zeggen, steken ze een kaart in de lucht. Wanneer de mentor de kaart pakt mogen ze spreken. Als afwisseling kan ervoor gekozen worden om groepen te maken waarbij leerlingen 2 groene of 2 rode kaartjes krijgen.

Iedere leerling komt precies 2 keer aan het woord. Kaartjes op? Dan mag je niets meer zeggen…

Een Wordle is een handige manier om mooi vormgegeven posters te maken over allerhande onderwerpen.

Verzamel van de leerlingen hun ideeën en meningen, via Google Forms, kladblok of met pen en papier. Maak via www.wordle.net  hier vervolgens een mooie poster van. Het handige aan een Wordle is dat de woorden die vaker genoemd worden dikgedrukt en groot worden weergegeven. Hierdoor wordt snel zichtbaar welke zaken voor velen belangrijk zijn terwijl alle ideeën en opmerkingen een plekje krijgen.

Lesactiviteiten voor kennismaking zijn er genoeg te vinden. Toch is het af en toe ook leuk om met kennismaking bezig te zijn wanneer je elkaar al kent. Of, beter gezegd, wanneer je elkaar dénkt te kennen…

Circus Freakshow gaat over allerlei bijzondere dingen die leerlingen kunnen. Van je oren bewegen of je oogleden binnenstebuiten trekken tot jongleren met meerdere ballen of op je handen lopen. Dingen die aangeboren zijn, of aangeleerd.

Alles mag in dit circus, het heeft vooral als doel om elkaar eens op een andere manier te leren kennen. Wellicht zijn het nu juist de rustige leerlingen die de show stelen!

De activiteit is simpel: ga met de leerlingen in een kring staan en leg hen uit wat de bedoeling is. Dit kun je ook van tevoren doen zodat ze tijd hebben om na te denken.
Maak een rondje en geef iedereen de kans iets te tonen. Ze hebben ook de vrijheid om niets te doen en vooral te kijken naar anderen.

Wanneer er meerdere bijzonderheden in de groep zijn kun je hieraan koppelen dat leerlingen elkaar hun tricks leren, uiteraard met de voorwaarde dat het geen aangeboren bijzonderheid is maar ook echt te leren valt. Aan het einde van het uur kun je vragen of er leerlingen zijn die iets nieuws geleerd hebben en dit kunnen (en willen) tonen aan de groep.

Leerlingen worden continue besproken in het onderwijs, maar het is (vaak) ongebruikelijk dat docenten worden besproken. Die ruimte kun je leerlingen gegeven door een vergadering te organiseren waarin zij het functioneren van een docent kunnen bespreken. Niet om doelloos kritiek te geven, maar vanuit de vraag ‘wat kan ik doen om deze docent te helpen’. De rollen zijn dus letterlijk omgedraaid.

Laat de leerlingen tops en tips formuleren die je aan de docenten kan geven.

Het resultaat is meer betrokkenheid van leerlingen bij hun lessen -met een positief effect op het gedrag in de klas- en constructieve feedback van leerling richting docent.

Afhankelijk van hoe je collega’s hier tegenover staan kun je op voorhand vragen welke docenten graag door jouw groep besproken worden en welke liever niet.

Doelen van de oefening:

• De leerling denkt na over wie hij is en wat hij van zichzelf aan de ander wil laten zien.
• De leerling krijgt informatie van / over de andere studenten.
• De groep leert elkaar beter kennen.
• De leerling traint presentatievaardigheden.

Instructie: (2 minuten) Het is handig om de instructie kort en bondig te houden. Dat is duidelijk en makkelijk te onthouden. Om leerlingen te motiveren leg je uit dat je met de klas een kennismakingsspel gaat doen om iedereen beter te leren kennen. Dat is fijn voor de sfeer in de klas.
Zet de leerlingen in een kring. Je legt uit dat ze een mini presentatie moeten houden over zichzelf aan de hand van een wc rol. Dus je loopt rond met de wc-rol en laat leerlingen er een stuk af halen. Wat ze er mee gaan doen vertel je nog niet.

Presentatie: (20 minuten, max. 2 minuten per leerling) Als iedereen een stuk wc rol heeft leg je uit dat elke leerling aan de hand van het aantal velletjes iets over zichzelf moet vertellen. Bijvoorbeeld: Naam, vooropleiding, hobby’s of iets geks.

Evalueren: (5 minuten) Je vraagt de leerlingen wat ze er van vonden. En of ze dit een leuke manier vinden om meer te weten te komen over de ander.

Aanvulling:
Je zou een eventuele variatie in het spel kunnen brengen door een regel in te stellen dat de 3e vel altijd een vraag vanuit de groep komt. Wel is de persoon vrij om wel of niet hierop in te gaan.
Goede sfeer in de klas: Het is fijn dat iemand zelf mag bepalen bij dit spel wat hij van zichzelf wil vertellen. Dat zorgt voor veiligheid. En doordat leerlingen meer weten over hun medeleerlingen, kunnen ze daar ook makkelijk op in haken in een gesprek wat eventueel kan volgen.

Doel

• deelnemers tonen hoe een conflict in samenwerking te veranderen.

Opmerkingen
Interessante oefening, eenvoudig en doeltreffend, al decennia lang. Zorgt voor actie en blaast een ingeslapen groep weer leven in. Goede warming-up bij het thema ‘conflict-hantering’.

Materialen en werkomgeving
Kaartjes met instructies voor de deelnemers. Een lege ruimte, met evenveel stoelen als deelnemers, in een kring.

Aantal deelnemers
Onbeperkt.

Tijd
Intro: 5 minuten, spel: 15 minuten, nabespreken: 30 minuten, totaal: 1 uur.

Ervaringen
Geweldig: leerlingen doen de gekste dingen, voordat ze doorkrijgen dat de instructies elkaar niet uitsluiten.

Kaartjes met instructies
Zet alle stoelen in
een cirkel. U heeft
heeft 15 minuten.

Zet alle stoelen bij
de deur. U heeft
15 minuten.

Zet alle stoelen bij
het raam. U heeft
15 minuten.

Kinderen willen om een bijzondere reden een dierbaar persoon bedanken, steunen of iets vertellen. Ze worden geholpen door Abel om bij hun verhaal ook een bijzondere taart te bakken.

Een mooi principe wat ook bruikbaar is in je groep, al kost het je wel tijd en voorbereiding.

Verdeel de groep in kleinere groepen van ongeveer 4 leerlingen. Ieder groepje maakt een taart. Dit hoeft niet in dezelfde week te zijn, je kan het ook uitspreiden over meerdere weken. De taarten hoeven niet speciaal te zijn – het maken van een taart met groepsgenoten is al erg speciaal.

Wanneer de taart klaar is moeten de leerlingen unaniem beslissen naar wie de taart gaat. Dit gebeurt pas achteraf om zo te zorgen dat eenieder gemotiveerd meewerkt aan de productie van de taart.

Leerlingen komen tot een keuze door allemaal 1 persoon te noemen aan wie zij de taart zouden willen schenken en waarom.
Leerlingen kunnen ook gezamenlijk een docent kiezen om te bedanken.
Leerlingen gaan de taart brengen. Afhankelijk van de persoon zal dit onder of na schooltijd gebeuren.

Kristel heeft ons al enige tijd geleden een lesidee gemaild wat een uitbreiding is op de “Brief aan Jezelf” die je op deze site al eerder hebt kunnen lezen. Kristel laat haar leerlingen een brief aan zichzelf schrijven en stuurt deze brieven naar hun huisadres: aan het einde van het jaar of aan het einde van hun opleiding. Fantastisch!

Storymatic is een spelvorm waarbij leerlingen geholpen worden om nieuwe verhalen te bedenken. Leerlingen kunnen leren samenwerken door elkaars verhalen af te maken of samen tot één verhaal te komen, waarbij waarschijnlijk niet alle eigen ideeën automatisch in het eindverhaal terecht kunnen komen. Compromissen sluiten en naar elkaar luisteren dus!

Trek op een blad (groot genoeg) je hand over. Schrijf daarna bij elke vinger (of eronder) een verslagje. Hieronder staat beschreven waar elke vinger voor staat. Lees het goed door, denk bewust na en werk uit. Als je het lastig vindt, begin dan met de vingers die je makkelijker afgaan.

Uitleg:
De duim staat voor iets waar je goed in bent, uitblinkt, waarvoor je zelf of anderen de duim opsteken. Een positieve kwaliteit, eigenschap, waarvoor je gewaardeerd wordt. Iets dat je van jezelf knap vindt, dat een pluim verdient. Iets dat je als een positieve bijdrage kan/wil inzetten. Wees niet bescheiden!

De wijsvinger geeft richting aan. Waar wil je naartoe in de nabije of verre toekomst? Waar streef je naar? Wat wil je realiseren? Wat is je droom, je verlangen en je ontwikkeltaak? Wat is belangrijk in je leven om te bereiken later?

De middelvinger staat voor ‘’fuck you’’. Waarvoor of wanneer steek je die op? Waaraan heb je een hekel? Wat haat je of stoort je?

De ringvinger staat voor verbondenheid. Waarmee, en met wie voel je jezelf in je leven verbonden? Wat of wie ligt je nou aan het hart? Waarover voel jij je wel eens bezorgd? Wat houd je wel eens wakker?

De pink staat voor een kleine kant van jezelf. Wat is een minder goede of slechte eigenschap van jezelf? Een valkuil waarmee je wel eens worstelt? Een zwakte? Wat is moeilijk om toe te geven of te erkennen maar heb je zelf last van?